Un galego na Royal Navy
A foto máis coñecida de Cabanillas (Moneo Sanz)
Ramón Cabanillas, Moncho para os amigos, volve de Cuba o ano 1915 despois de pasar cinco na illa onde publica os seus primeiros poemarios, No desterro e Vento mareiro, este, semanas antes de partir cara a España en barco.
Non é o mellor momento para facer unha viaxe por mar con esa derrota. Estamos no segundo ano da Gran Guerra e calquera curruncho é trincheira como as do film 1917, aínda que sexa na metade do Atlántico.
Unhas luces que son sinais dirixen unha mensaje diante do barco no que viaxa Cabanillas. É unha orde de que deben deter a navegación. E así o fai o capitán, consciente de que o sinal provén dun buque militar.
É un acoirazado inglés que minutos despois xa está ao pairo deles. Unha lancha motora transporta varios oficiais e mariñeiros desde o acoirazado ao vapor e uns cantos soben para comprobar a documentación.
Os pasaxeiros _ Cabanillas entre eles _, observan desde cuberta o que acontece na oscuridade da noite coa luzada da Lúa.
Os mariñeiros que permanecen na lancha berran para que os viaxeiros lles guinden algo do seu tabaco:
_ Please, throw us some tobacco!
E algún destes fai o que pode para que caiga o paquete dentro da motora.
Nesas, de entre o balbordo de voces que dan as grazas, ou que piden máis cigarros, escóitase unha ben definida para a maioría dos pasaxeiros que pregunta en correcta lingua rosaliana:
_ Seica seguides para Vigo?
Un galego serve enrolado no exército británico! Non cabe outra explicación.
Naturalmente, sempre que Cabanillas relata aquel encontro na inmensidade do mar, reflexiona sobre o carácter de dispersión dos galegos con frases que algunha vez dixemos todos: “Por todas partes xorde un galego, cando menos se agarda, cando menos se pensa”.